In 2023 hadden 1,3 miljoen werkenden last van burn-out klachten. De kosten als gevolg van werk gerelateerd verzuim door psychosociale arbeidsbelasting bedragen € 3,9 miljard per jaar! Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van het TNO en het CBS blijkt dat 12 à 13% van de bevolking wel eens last heeft van burn-out symptomen. Uit een recent onderzoek van de Arbo Unie blijkt dat het burn-outpercentage het hoogst is bij werknemers tussen de 25 en 35 jaar. Maar liefst 1 op de 6 werknemers uit deze leeftijdscategorie geeft aan last te hebben van burn-outklachten. De Arbo Unie is niet de enige die jongvolwassenen als een risicogroep aanduidt: het CBS stelt dat maar liefst 100.000 Nederlanders onder de 35 jaar last heeft van burn-outklachten. Uit een onderzoek van Metro blijkt dat meer dan 60% van de wel eens een psycholoog bezocht heeft en/of therapie heeft gevolgd. Bij een groot deel van de deelnemers van het onderzoek waren klachten zoals slapeloosheid, piekeren, angstklachten, verminderde eetlust en somberheid hier de aanleiding voor. Bovendien geeft 80% van deze jongeren aan deze klachten al meer dan twee maanden te hebben.
Waarom zoveel jongeren?
In mijn praktijk zie ik ook een toename van mensen met burn-out in deze leeftijdscategorie, zelfs vanaf 20 jaar. Grote groepen mensen hoor ik zeggen dat jongeren lui zijn, niet gewend zijn hard te werken, niet met teleurstellingen om kunnen gaan, gepamperd zijn, verwend en ga zo nog maar even door. Al deze vooroordelen helpen hen niet. Deze jonge mensen groeien op in een heel andere tijd, met hun eigen uitdagingen. Wordt er wel eens gevraagd wat ze werkelijk belangrijk vinden aan ‘werk’? In mijn beleving staan ze dichterbij zichzelf dan ooit en willen niet meer aan de ratrace meedoen, van 9 – 5 werken of werkweken van 60-80 uur maken. En natuurlijk baseer ik dit op de uitspraken van jongeren die bij mij komen met burn-out en mijn ervaringen. Omdat deze jongeren zich meer en meer door hun gevoel laten leiden, en de oude systemen daar nog niet aan toe zijn, lopen ze vast. Diploma’s, een topsalaris, goede opleiding, volle agenda, overwerken lijken steeds minder belangrijk voor deze nieuwe werkers. Velen verkiezen steeds vaker een parttimebaan of eigen bedrijf om te combineren met ontspanning, sporten, een gezin of reizen. Het wrikt en wringt. Veel jongeren, maar ook volwassen met burn-out en stress hebben wel te maken met een aantal gemeenschappelijke factoren:
- moeite met nee zeggen;
- gevoelens niet uiten;
- moeilijk om hulp kunnen vragen;
- negatief zijn over eigen prestaties;
- perfectionistisch zijn;
- sociaal onzeker zijn;
- extreem betrokken voelen bij werk;
- hoge eisen stellen aan zichzelf;
- veel zelfdiscipline hebben;
- sensitief en gevoelig zijn (daarover een volgende keer meer).
Wat zijn mogelijke oorzaken en oplossingen?
Vaak krijgen medewerkers het advies om rustig aan te doen, te ontspannen thuis, melden zij zich ziek. Ik hoor van cliënten terug dat naar mate het ziek zijn langer duurt, zij meer en meer vervreemden van het werk en terugkeer lastiger wordt. Ze voelen zich voornamelijk schuldig en tekortschieten. Wat ervoor zorgt dat stress en onzekerheid toenemen. Mensen krijgen gesprekken aangeboden met de praktijkondersteuning, medicatie en een verwijzing naar de eerstelijns psycholoog of psychiater. Waar ze vaak pas door de overbelasting van de ggz na drie tot zes maanden een intakegesprek hebben. Gesprekken en medicatie helpen meestal tijdelijk als symptoombestrijding en nemen de oorzaak of oorsprong niet weg. Als ervaringsdeskundige met een pittige burn-out, weet ik dat gesprekken mij nog meer naar mijn hoofd/gedachten brachten en verder van mijn gevoel. Slaapmedicatie hielp tijdelijk en werd verslavend. Als verdoofd liep ik rond. Ik raakte mezelf nog meer kwijt, omdat ik totaal geen idee meer had van wat ik aan het doen was. Heftige gebeurtenissen in mijn leven (een miskraam, operatie en bijna-doodervaring) negeerde ik door de drukte van een jong gezin en verdoofde ik door veel te werken en sporten.
Oorzaak van burn-out vindt bijna nooit zijn oorsprong in het werk wat mensen doen (is mijn ervaring)! Het zijn overtuigingen over (hard)werken, grenzen, eigen waarde, perfectionisme maar ook onverwerkte gebeurtenissen die in de context van werk getriggerd kunnen worden. Vaak zijn overtuigingen of waarden terug te vinden in onze jeugd en opvoeding. Daarbovenop komt vaak een mismatch met wat iemand wérkelijk wil, een soort levensbestemming, een ‘why’, datgene waar je elke dag moeiteloos je bed voor uitkomt en bakken met energie van krijgt. Een ervaring, die veel mensen boven de 40 of 50 jaar zullen kennen. Dat lijkt iets heel groots of zweverigs, maar is simpel.
Als je als kind op jonge leeftijd al hebt gehoord dat je (te) druk, dromerig, gevoelig, slim, dom bent, vooral moet studeren en diploma’s halen, onderdruk je al snel wie je werkelijk bent. Je past je aan en ‘doet’ wat er van je gevraagd wordt. Ontwikkelt onbewust mechanismen om ermee om te gaan. En velen doen dat omdat ze zich niet bewust zijn. Dat is ook logisch: je doet wat je doet, omdat je niet beter weet en het werkt(e). Het zijn vaak ook kwaliteiten en talenten. Perfectionisme, zorgzaamheid, behoeften van anderen voor laten gaan, volharding… totdat het zich wreekt. Meestal trekt je lichaam als eerste aan de bel. Krijg je lichamelijke klachten en uiteindelijk zegt je lijf: jij begrijpt de signalen niet? Dan trek ik toch de stekker eruit? Je kunt niet langer volhouden dat je een groot deel van jezelf op zij zet, namelijk wie je bent en wat jíj werkelijk wilt. En na wat langere tijd sleep je je naar je werk, ben je ontevreden in je liefdesrelatie en verdoof je jezelf (met veel gamen, sporten, telefoon/tv, alcohol of drugs). Sommigen krijgen bovenmatige stressreacties, angsten en depressies.
Wat werkt, om burn-out te voorkomen?
Als je gewend bent, om zaken zelf op te lossen en alleen te doen, is de uitkomst meestal hetzelfde. Je loopt het zogenaamde ingesleten ‘olifantenpaadje’. Omdat jouw brein dat nu eenmaal fijn en bekend vindt. Je doet wat je doet en denkt wat jij denkt, omdat je niet beter of anders weet! Het helpt echt om met iemand jouw onbewuste en ingesleten paden te verkennen. Ontdekken wat de oorzaak van een burn-out is, is per persoon verschillend. Het start met een verkenning van wat werkelijk belangrijk is in jouw leven, welke overtuigingen je hebt (geleerd) over jezelf, werken en relaties. Wat is er in jouw leven gebeurd wat nog geen plek heeft gekregen? Heb je te maken gehad met verlies of heftige gebeurtenissen? Welke open eindjes draaien als een grammofoonplaat of openstaand programma op je laptop nog elke dag onbewust mee? Wat zijn jouw energiegevers en energievreters? Geleidelijk aan leer je jezelf nog beter kennen en een gebruiksaanwijzing van jouw persoonlijkheid (her)schrijven. Dat stelt je in staat om keuzes te maken die meer bij jou passen en energie en plezier geven. In alle contexten van je leven, dus niet alleen werk!
Mijn coaching is gevarieerd en flexibel. Mijn werkwijze bestaat uit een pakket aan methodieken als:
- Systemisch werk: o.a. familieopstellingen, organisatieopstellingen, opstellingen met ziektebeelden, loopbaanopstellingen;
- IEMT een methodiek om terugkerende vervelende herinneringen, emoties, lichaamsgevoelens en identiteitsbelevingen te behandelen;
- Hypnose, trance: werken met het slimme onbewust om op een andere laag de vertaling van emoties en gevoelens te ontdekken;
- Lichaams- en ademwerk: het lichaam als ingang om blokkades en signalen te vertalen;
- NLP: hoe communiceer je met jezelf en met anderen en welke tools zijn er om de communicatie soepeler, simpeler en met meer succes te laten verlopen.
Graag maak ik kennis met de mens die bij mij komt voor coaching en start ik met een oriënterend gesprek om doelen, problematiek en afspraken helder te krijgen. Wat is het doel van het coachtraject, waar loopt iemand tegenaan, wat zijn de duur, kosten en intensiteit van het traject? Werkgevers doen er goed aan medewerkers door ervaren coaches te laten begeleiden. Zo keren mensen sneller terug in het arbeidsproces en dragen ze bij aan het welzijn van meer gezonde, zelfbewuste medewerkers. Bedenk eens hoeveel kosten bespaard worden en hoe werkgeluk op de werkvloer toeneemt!
Herken je jezelf of een medewerker in het bovenstaande? Je bent welkom voor verkennend gesprek met een kop koffie of thee. Ik ontmoet je graag, je boekt eenvoudig zelf een afspraak via deze link. Wil je eerst meer informatie, bel me gerust!